نقطه ای که خورشید سالی یک بار بر آن عمود می تابد

بنای فریبنده ای که در این تصویر می بینید در کشور تایوان، میان شهرهای هوآلیان و تایتونگ ساخته شده است.

این سازه که به دو بخش تقسیم شده، روی یک دایره ی ویژه ی زمین جای گرفته: دایره ای که نمایانگر عرض جغرافیاییِ حدود ۲۳.۵ درجه ی شمالی است و به نام مدار راس سرطان (هورگرد خرچنگ) شناخته می شود.

این دایره شمالی ترین جاهایی از کره ی زمین را نشان می دهد که در آن، خورشید درست از بالای سر می گذرد و "عمود بر زمین" می تابد. این رویداد سالی یک بار در نیمکره ی شمالی و به هنگام انقلاب تابستانیاین نیمکره رخ می دهد.

عرض جغرافیایی‌ای که هورگرد خرچنگ بر پایه ی آن تعریف شده، نمایانگر کجی یا انحرافمحور چرخش سیاره ی زمین نسبت به صفحه ی مداریش است. نام آن اشاره به صورت فلکی خرچنگیا سرطان دارد. خرچنگیکی از صورت های فلکی برجگاهی یا منطقه البروجیاست؛ یعنی روی دایره ای که مسیر سالانه ی جابجایی خورشید را در آسمان سیاره ی زمین نشان می دهد جای دارد.

مدار راس سرطان همان خط سرخیست که در این نقشه می بینید. منبع: ویکیپدیا

در سده های گذشته ی تاریخ، به هنگام انقلاب تابستانی نیمکره ی شمالی، خورشید در برج خرچنگ جای می گرفت ولی به دلیل حرکت پیشاینده (تقدیمی)محور زمین، خورشید انقلابیدر روزگار ما در لبه های برج گاو نر (ثور) جای می گیرد. [در همین زمینه: * نگاره های تاریخی ایران زیر پای ستارگان]

در چشم انداز شب پرستارهی بالا، نیمی از این سازه که در اصل تماما سفیدرنگ است، در اثر چراغ های شهر نارنجی شده. نیمه ی نارنجی درست در جنوب مدار راس سرطان و نیمه ی سفید درست در شمال آن جای دارد.

گفتنیست که این مدار همتایی هم در نیمکره ی جنوبی دارد که به نام مدار راس جَدی (هورگرد بزغاله) شناخته می شود.

* در همین زمینه: * ساعتی که زمان انقلاب را نشان می دهد * گذر ناهید از روی خورشید نیمه شب * آسمان انقلابی 

واژه نامه:

منبع: apod.nasa.gov