بادبزن سبز در آسمان

چرا آسمان در این چشم‌انداز مانند یک بادبزن غول‌پیکر شده؟ پاسخش پدیده‌ای به نام هواتاباست.

این عکس در تابستان سال ۲۰۱۵ از جایی نزدیک برایس کنیوندر یوتای آمریکا گرفته شده و در آن به نظر می رسد پرتوهای سبزفامو راه راه هواتاب از دریاچه‌ی روی زمین برخاسته و تا کمان کهکشان راه شیریادامه پیدا کرده‌اند، درست مانند یک بادبزن!

این الگوی نامعمول توسطامواج گرانش جَوی پدید آمده، چین و شکن های پی در پیِ فشار هوا که در فرازاهای بالاتر و با تنُک‌تر شدن هوا، ابعادشان هم بزرگ‌تر می‌شود؛ فرازای این امواج در این تصویر، ۹۰ کیلومتریبالای سطح زمین است. امواج گرانشجوی چنان‌چه از نامشان بر می‌آید زمانی شکل می‌گیرند که نیروی شناوری (buoyancy)هوا را به بالا می‌راند و نیروی گرانش آن را دوباره به پایین برمی‌گرداند.

برخلاف شفق‌های قطبیکه در اثر برخورد ذرات باردار پرانرژی [به مولکول‌های هوا] پدید می‌آیند و تنها در عرض‌های جغرافیایی بالا دیده می‌شوند، هواتاب به دلیل پدیده‌ی شیمی‌تابناکی (کمیلومینسانس) که فرآیند تولید نوردر یک واکنش شیمیایی است رخ می‌دهد و در هر جایی سیاره‌ی زمین نیز دیده‌ می‌شود.

هواتابکه به طور معمول بیشتر در نزدیک افق پدید می‌آید، آسمان شب را کمی روشن کرده و جلوی تاریک شدن کامل آن را می‌گیرد.

در تصویر دوم صورت‌های فلکی این آسمان هم نمایانده شده:

موج "گرانش"با موج "گرانشی"یکی نیست و در نوشتن آنها باید دقت کرد.

موج گرانش (gravity wave) یک پدیده‌ی مکانیکی مربوط به شاره‌ها است و زمین تا آسمان با موج گرانشی (gravitational wave) که پدیده‌ای اخترفیزیکی است تفاوت دارد.- م

--------------------------------------------