گره از راز سنگی که سر راه خودروی ناسا سبز شده بود گشوده شد

* دانشمندان گره از راز تکه سنگ شگفت انگیزی که بر سر راه خودروی ناسا در سیاره بهرام سبز شده بود گشودند.

این تصویر که در ۴ فوریه ی ۲۰۱۴ توسط دوربین سراسرنمای خودروی فرصت گرفته شده، جایی را نشان می دهد که یک سنگ به نام "جزیره ی اوج"پیش از پدیدار شدنش جلوی خودرو در اوایل ژانویه ی ۲۰۱۴ آنجا بود. تصویر بزرگ تر

فرصت (Opportunity)، خودروی کاوشگر بهرامِ ناسا در روز ۸ ژانویه تکه سنگی همانند یک شیرینی دونات را روی سیاره ی بهرام (مریخ) دید. ولی این سنگ چهار روز پیش اصلا آنجا نبود. پس چگونه سر از آن جا در آورده بود؟ کار سنگ پران های بیگانه بود یا شهاب سنگی در آن نزدیکی افتاده بود؟ [دیدید: * سنگ اسرارآمیزی که بر سر راه بهرام نورد ناسا سبز شده!]

واقعیت ماجرا شگفتی کمتری دارد. دانشمندانی که با این روبات بی پروا کار می کنند اکنون تایید کرده اند این سنگ (به نام جزیره‌ی اوج) هنگام رانندگی خودروی فرصت روی سطح سیاره، از زیر چرخ هایش در رفته بوده، همین!

دستیار سربازرس فرصت، ری آرویدسون از دانشگاه سنت لوییس واشنگتن در بیانیه ای گفت: «ما پس از دیده شدن "جزیره‌ی اوج"، خودرو را کمی جابجا کردیم و توانستیم مستقیم در سربالایی یک سنگ چپه شده را ببینیم که همان ظاهر نامعمول را داشت.»

این سنگ به قدری سر و صدا و جنجال به راه انداخت که حتی یکی از شهروندانِ نگران شکایتی را بر علیه ناسا مطرح کرد و ادعا نمود که ناسا نتوانسته به درستی این که شاید در سیاره ی سرخ چیزی رشد می کند می شود را بررسی کند. [خواندید: * دعوای حقوقی علیه ناسا: راز سنگی که روی بهرام "سبز"شد چیست؟!]

اگرچه اکنون دانشمندان فهمیده اند این سنگ از کجا آمده، ولی جنبه های شگفت آور دیگری از داستان جزیره ی اوج بر جا مانده. دانشمندان خودروی فرصت با بهره از دستگاه هایش این سنگ را بررسی کرده و دریافته اند که دارای سطح بسیار بالایی از گوگردو منگنزاست. هر دوی این عنصرها حل شونده در آبند، و به گفته ی مقام های ناسا، به نظر می رسد غلظت بالای این دو عنصر در این سنگ به دلیل "کنش آب"بوده است.

ارویدسون می گوید: «چنین چیزی می توانسته در گذشته ای نسبتا نزدیک، درست زیر سطح رخ داده باشد؛ یا شاید در ژرفای بیشتر و زمانی دورتر روی داده و سپس با خوش شانسی، لایه های رویش در اثر فرسایش کنار رفته و چرخ خودرو هم با آن برخورد کرده.»

در این چشم انداز رو به جنوب که خودروی فرصت ثبت کرده، پشته ای از سنگ های بیرون زده به نام "سینه کش مکلور-بِورلین"دیده می شود. این نما موزاییکی از عکس هاییست که دوربین سراسرنمای فرصت (پانکم) در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۳ گرفته بود. تصویر بزرگ تر

این سنگ در نقطه ای روی "پشته ی موری" (Murray Ridge)، در راستای دیواره ی دهانه ی اندیورجای دارد. فرصت در این نقطه در حال گذراندن زمستان بهرام است. اکنون که دیگر خودرو کار آزمایش جزیره ی اوج را به پایان رسانده، گروه فرصت می خواهند خودرو را به سوی بالا برانند تا لایه های سنگی روی بخش دیگری از سطح بهرام را بررسی کنند.

جان کالاس، مدیر پروژه ی فرصت در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنای کالیفرنیا طی بیانیه ای گفت: «ما دیگر نقطه ی کمینه ی انرژی خورشیدی در این زمستان بهرام را پشت سر گذاشته ایم. اکنون می توانیم هفته به هفته انتظار دریافت انرژی خورشیدی بیشتری داشته باشیم. افزون بر آن، بادهایی که به تازگی وزیده اند بخشی از خاک روی آرایه ی خورشیدی خودرو را کنار زده اند. بنابراین کارکرد این آرایه ها هم نسبت به دو زمستان گذشته بهتر است.» [خواندید: * پناهگاه زمستانی در سیاره بهرام]

خودروی فرصت از سال ۲۰۰۴ تاکنون سرگرم کاوش سیاره ی بهرام است. این خودرو چند هفته پس از همزادش -روح یا اسپیریت- بر سیاره ی سرخ فرود آمد. هر دو خودرو برای ماموریتی ۹۰ روزه برنامه ریزی شده بودند، ولی روح تا سال ۲۰۱۰گردآوری داده ها را پی گرفت و فرصت هم تا امروز همچنان بر سر پاست.

واژه نامه:

منبع: SPACE.com