سرمای فضا چقدر است؟

ولی چقدر سرد؟ سرمای فضا چقدر است؟ برخلاف خانه، خودرو، یا استخر شنایتان، خلا فضا دمایی ندارد.

پس سرمای فضا چیست و چگونه است؟ [واقعیت اینست که] این پرسشی بی معناست. تنها زمانی می توان دما را در محیط فضا اندازه گرفت که چیزی به آن جا برده شود؛ چیزی مانند یک تکه سنگ، یا یک فضانورد.

به یاد داشته باشید که گرمااز سه راه می تواند جابجا شود: رسانش، همرفت، و تابش.

اگر یک سر یک میله ی فلزی را گرم کنید، سر دیگرش نیز گرم خواهد شد؛ این رسانشِ گرماست. گردش و جریان هوا می تواند گرما را از یک سوی اتاق به سوی دیگر ببرد؛ این همرفتِ گرماست. ولی در خلا فضا [که هوایی وجود ندارد]، تنها راه جابجایی و انتقال گرما از راه تابش است.

فوتون های انرژی تابشی توسط جسم درآشامیده می شوند (جذب می شوند) و آن را گرم می کنند. در همان زمان، فوتون هایی هم از جسم به بیرون گسیلیده می شوند. اگر فوتون هایی که این جسم دریافت می کند بیش از فوتون هایی باشد که می گسیلد، گرم می شود. و اگر فوتون هایی که دریافت می کند کمتر باشد، سرد خواهد شد.

از دید نظری نقطه ای هست که در آن نمی توانید انرژی بیشتری از جسم خارج کنید؛ این همان کمترین دمای ممکن یا صفر مطلق است. همان گونه که در ادامه خواهید دید، هرگز نمی توان به چنین نقطه ای رسید. بگذارید بررسی دما را از فضای نزدیک به سیاره‌مان آغاز کنیم، از مدار زمین، درون ایستگاه فضایی بین المللی.

یک تکه فلز برهنه در فضا، زیر تابش پیوسته ی خورشید می تواند تا ۲۶۰ درجه ی سانتیگراد گرم شود. این برای فضانوردانی که می خواهند بیرون از ایستگاه کار کنند خطرناک است. آنان برای جابجایی فلز برهنه در فضا، آن را در پوششی ویژه یا روکش هایی می پیچند تا آسیبی نبینند. و در ضمن، دمای اجسام در سایه می تواند از ۱۰۰- درجه هم سردتر شود.

این تفاوت شدید دما میان سمتِ رو به خورشید و سمتی که در سایه است بر فضانوردان  اثر می گذارد و می توانند آن را حس کنند. لباس های فضایی آن ها با کمک سامانه های خنک کننده و گرم کننده این تفاوت را جبران می کند.

بیایید کمی دورتر برویم. با دورتر شدن از خورشید، دمای اجسام در فضا هم کاهش می یابد. دمای سطح پلوتو می تواند تا ۲۴۰- درجه پایین بیاید، یعنی تنها ۳۳ درجه بالاتر از صفر مطلق. دمای ابرهای گاز و غبار میان ستاره ای در کهکشان راه شیری هم تنها ۱۰ تا ۲۰ درجه بالاتر از صفر مطلق است.

و اگر در دل کیهان پیش رفته و از همه چیز دور شوید، باز هم هرگز به دمایی کمتر از دمای کمینه ی ۲.۷ کلوین یا ۲۷۰.۴۵- سانتیگراد نخواهید رسید. این دمای تابش پس زمینه ی ریزموج کیهانی (CMB) است، تابشی بازمانده از مهبانگکه در سرتاسر کیهان پراکنده شده. پس دمای تُهیک فضا (فضای دور از همه چیز و خلا کامل) تنها با میزان دریافت این تابش تعریف می شود.

واژه نامه:

منبع: universetoday