| نموداری از ساختار قرص کهکشان راه شیری که بر پایه‌ی رصد ستارگان متغیر قیفاووسی به دست آمده (نقطه‌های سبز) |
بررسی و پیمایش (نقشه‌برداری) از بیش از ۲۴۰۰ ستاره‌ی متغیر قیفاووسی، تاب‌خوردگی قرص کهکشان راه شیریرا با جزییاتی تازه نمایان کرده است. دوروتا اسکورون از دانشگاه ورشوی لهستانبه همراه همکارنش این یافته‌های خود را در شماره‌ی ۲ اوت نشریه‌ی ساینسمنتشر کردند.
ستارگان قیفاووسی غول‌ها و ابرغول‌هایی هستند که در الگوهای ویژه‌ای که متناسب با درخشندگی‌شان است می‌تپند. این نسبت چیزیست که آنها را به اجرامی آرمانی برای سنجش فاصله‌های کیهان تبدیل کرده است، چیزی که هنریتا سوان لیویتدر آغاز سده‌ی ۲۰ میلادی به آن پی برد.
اسکورون به کمک آزمایشگاه همگرایی گرانشی نوری (اوجی‌ال‌ئی)، و همچنین با بهره از داده‌های ۵ پیمایش و کاتالوگ دیگر، نقشه‌ای سه‌بعدی از جایگاه قیفاووسی‌هایی که به طور عمده در فاصله‌ی چند ده هزار سال نوری خورشیدند به دست آورد. پیمایش آنها وجود یک تاب‌خوردگی شدید در قرص کهکشان را تایید کرد، چیزی مانند خمیر پیتزا که به هوا پرت شده. این تاب‌خوردگی در نقشه‌هایی که به کمک گاز هیدروژنخنثا، ستارگان، غبار، و حرکت ستارگان به دست آمده بود هم دیده شده، همچنین در یکی از پژوهش‌های گذشته که آن هم به کمک قیفاووسی‌ها ولی در طیف فروسرخو با شمار تقریبا نصف شمار قیفاووسی‌های گروه اسکورون انجام شده بود [اینجا خواندید* صفحه کهکشان راه شیری تاب دارد].
نقشه‌ی سه بعدی‌ای که از جایگاه این قیفاووسی‌ها به دست آمد، آنها را در توده‌هایی نشان داد که با هم ردی از یک الگوی مارپیچی درهم و برهم را می‌ساختند. این پژوهشگران سه تا از نمایان‌ترین توده‌ها را برگزیده و کاتالوگی از سن ستارگانِ درونشان تهیه کردند. آنها دریافتند که ستارگانِ هر گروه سن‌هایی همسان با هم داشتند- تقریبا ۶۴، ۱۱۳، و ۱۷۵ میلیون ساله. توده‌ی ستارگان جوان‌تر تنگ هم چپیده بودند ولی پیرترها آزادتر بودند.
به گمان این دانشمندان، این توده‌های قیفاووسی در سه فوران ستاره‌زاییپدید آمده‌اند. ستارگانی که با هم به دنیا می‌آیند با گذشت زمان راه خود را در پیش گرفته و هر یک به سویی می‌روند، به همین دلیل است که دسته‌ی ستارگان پیرتر، بازتر و پراکنده‌ترند. شبیه‌سازی های رایانه‌ای تایید کردند که سه دوره‌ی ستاره‌فشانی می‌توانسته به چنین الگویی بیانجامد.
از آنجایی که هر سه دوره‌ی ستاره‌فشانی در یک سمت کهکشان رخ داده بوده‌اند، به گمان اسکورون رویارویی راه شیری با یک کهکشان کوتوله می‌توانسته به این ستاره‌فشانی‌ها انجامیده باشد.
اخترشناسان بر پایه‌ی سنجش‌های دقیقی که روی جایگاه و پراکندگی بیش از ۲۴۰۰ ستاره‌ی قیفاووسی انجام شده (نقاط رنگی) یک نقشه‌ی سه بعدی برای ساختار کهکشان راه شیری پدید آورده‌اند. جایگاه خورشید هم نشان داده شده. اگر ویدیو اینجا جرا نشد می‌توانید آن را در تلگرام و یا توییتر یک ستاره در هفت آسمان ببینید
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
Cepheid variable star - Milky Way - Dorota Skowron - University of Warsaw - Poland - Science - Henrietta Swan Leavitt - Optical Gravitational Lensing Experiment - OGLE - 3D - Sun - neutral hydrogen - star formation - Computer simulations -
منبع: اسکای اند تلسکوپ
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان