* گویا یکی از کهن‌ترین سنگ‌های زمین در ماه پیدا شده.
دانشمندان به تازگی در بخشی از موادی که سال ۱۹۷۱ توسط فضانوردان آپولو به زمین آورده شده بود یک تکه سنگ زمینی پیدا کره‌اند. این سنگ به احتمال بسیار در یک برخورد سهمگین که ۴ میلیارد سال پیش روی داد از زمین جدا شده بود.
تکه سنگی که فضانوردان آپولو ۱۴ در سال ۱۹۷۱ با خود از ماه آورده بودند احتمالا یک سنگریزه از روزگار آغازینِ زمین را در خورد دارد. این تکه سنگ زمینی با یک پیکان نشان داده شده. |
دیوید کرینگ، یکی از نویسندگان این پژوهش از بنیاد ماه و سیاره‌ای هیوستونمی‌گوید: «این یافته‌ای باورنکردنی است که به ما در ساختن تصویری بهتر از کودکی سیاره‌مان و بمبارانی که در زمان پیدایش زندگی، آن را دگرگون کرد می‌دهد.» (زیست‌شناسان عموما بر این باورند که زندگی در زمانی میان ۴.۱ و ۳.۸ میلیارد سال پیش روی زمین جوانه زد.)
این گروه پژوهشی به رهبری جرمی بلوچیاز موزه‌ی تاریخ طبیعی سوئدو الکساندر نیمچایناز دانشگاه کرتیناسترالیا نمونه‌های سنگ و خاکی که فضانوردان آپولو ۱۴به زمین آورده بودند را بررسی کردند.
آنها تکه سنگی به جرم ۲ گرم را یافتند که از کوارتز (دُر کوهی)، فلدسپات، و زرگون (زیرکن) تشکیل شده بود، سنگ‌هایی که همگی در ماه کمیابند ولی در زمین فراوانند. بررسی‌های شیمیایی نشان می‌داد که این سنگ در یک محیط اکسیده شکل گرفته بوده، در دماهایی که با یافته‌های نزدیک سطح آغاز تاریخ زمین همخوانی دارد.
برداشت هنری از دوران پیشازیستی (هادئن)، روزگار پیدایش این سنگ در زمین. بخش بزرگی از سطح زمین را دهانه‌هایی پر از آب کم‌ژرفا پوشانده. رویدادی که این دهانه‌ها را پدید آورده بود پسماندهای سنگی‌ای به فضا فرستاد که برخی از آنها به ماه برخورد کردند. |
شواهد موجود نشان می‌دهد که این سنگ ۴.۱ تا ۴ میلیارد سال پیش در ژرفای ۲۰ کیلومتری زیر سطح زمین پدید آمده، و سپس اندکی بعد در اثر برخوردی نیرومند به فضا پرتاب شده بوده.
این سنگِ آواره‌ی زمینی به زودی سر از ماه که در آن هنگام سه برابر به زمین نزدیک‌تر بود درآورد (ماه همچنان دارد با آهنگ ۳.۸ سانتیمتر در سال از زمین دور می‌شود). دردسرهای دیگری هم روی سطح ماه در انتظار این سنگ بود- به گفته‌ی پژوهشگران، این سنگ تقریبا ذوب شد و احتمالا در پی برخوردی به ماه که حدود ۳.۹ میلیارد سال پیش رخ داد زیر سطح مدفون شد، سپس در پی برخورد دیگری در ۲۶ میلیون سال پیش، از زیر سطح بیرون آمد.
این برخورد پایانی دهانه‌ی ۳۴۰ متریکاونرا پدید آورد، همان جایی که فضانوردان، آلن شپاردو ادگار میچل۴۷ سال پیش از خاکش نمونه برداشتند. (فضانورد سومِ آپولو ۱۴، استوارت روسادر گردونه‌ی فرماندهی آپولو به گرد ماه می‌چرخید.)
این عکس را فضاپیمای مدارگرد شناسایی ماهناسا گرفته و جایگاه فرود آپولو ۱۴، نزدیک دهانه‌ی کاون را نشان می‌دهد. رد به جا مانده از فضانوردان آپولو ۱۴ در عکس دیده می‌شود. این تصویر پهنای ۱.۶ کیلومتر را می‌پوشاند. |
گروه پژوهشگران می‌گویند ریشه‌ی زمینی این سنگ باستانی چیزی پیش‌بینی نشده بود. ولی این ساده‌ترین توضیح است؛ اگر سنگ خود ماه باشد ناچار خواهیم بود درباره‌ی شرایط درونی ماه در گذشته‌ی دور یک بازنگری انجام دهیم.
گزارش این دانشمندان در روز پنجشنبه، ۲۴ ژانویه در نشریه‌ی "Earth and Planetary Science Letters"منتشر شد.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژه‌نامه:
Earth - moon - David Kring - Universities Space Research Association - USRA - Lunar and Planetary Institute - Houston - Jeremy Bellucci - Swedish Museum of Natural History - Alexander Nemchin - Curtin University - Australia - quartz - feldspar - zircon - oxidize - Cone Crater - Apollo 14 - Alan Shepard - Edgar Mitchell - Stuart Roosa - Earth and Planetary Science Letters - felsite clast - NASA - Lunar Reconnaissance Orbiter
منبع: Spaace.com
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان