![]() |
سمت چپ: عکس هابل از سحابی مرداب یا ام۸ در طیف نور دیدنی (مریی)- اندازههای دیگر: بزرگ- ۲.۲ مگ- ۵.۵ مگ سمت راست: عکس هابل از سحابی مرداب یا ام۸ در طیف فروسرخ- اندازههای دیگر: بزرگ- ۳.۴ مگ- ۶.۶ مگ |
این دو عکس تازهی تلسکوپ فضایی هابلناسا دو نمای متفاوت از قلب پرآشوب یک پرورشگاه بزرگ ستارهای، به نام سحابی مرداب (ام۸) را نشان میدهد. این عکسها که یکی در طیف دیدنی (مریی) و دیگری در طیف فروسرخاست، برای بزرگداشت ۲۸مین سال حضور هابل در فضا گرفته شدهاند.
تصویر رنگارنگ طیف دیدنی (مریی) در سمت چپ چشماندازی رویایی از پشتهها، کاواکها (حفرهها)، و کوههای گاز و غبار را نشان میدهد. این پیکرههای گاز و غبار توسط پرتوهای پرانرژی فرابنفشو بادهایتوفندهای که از یک ستارهی جوان و هیولاپیکر سرچشمه گرفته تراشیده شده و پدید آمدهاند. این ستاره که در مرکز تصویر جای دارد با نام هرشل ۳۶، حدود ۲۰۰ هزار بار درخشانتر و ۳۲ بار پرجرمتر از خورشید ما است و دمایش هم به ۴۰ هزار درجهی کلوین میرسد.هرشل ۳۶ بسیار فعال است زیرا هنوز نخستین سالهای زندگیش را میگذراند- این ستاره با سن تنها ۱ میلیون سال، در استاندارد کیهانی ستارهای جوان است.
هرشل ۳۶ با پرتوهای سوزاننده و بادهای نیرومند خود (جریانهایی از ذرات زیراتمی) دارد غبار محیط زادگاهش را در لایههایی پرده-مانند کنار میزند و به پس میراند و همزمان، جلوی ستارهزاییهای تازه را در آنها میگیرد.
![]() |
در این تصویر یک گویچهی بوک نشان داده شده |
ولی دروون ابرهای چگال گاز و غباری که در لبههای این محیط پویای حبابمانند جای دارند ستارگانی تازه دارد ساخته میشود. مواد تیره و "خرطوم"ماندی که اینجا دیده میشود بخشهای چگالتری از این ابرها هستند که در برابر فرسایش ناشی از بادهای پرانرژی و پرتوهای فرابنفش پایداری کردهاند و مانند ماشینهای جوجهکشی، جایگاه ستارگان تازه و نوزادند.
در تصویر سمت راست، نمایی از این میدان پرستاره را میبینیم که هابل در طیف فروسرخ-نزدیک گرفته و سیمایی از سحابی مرداب را نشان میدهد که بسیار متفاوت با چهرهی آن در طیف دیدنی (مریی) است. رصد کیهان در طیف فروسرخ به اخترشناسان امکان میدهد در دل ابرهای گستردهی گاز و غبار نفوذ کرده و گنجهایی که در دلشان پنهانست را نمایان کنند. این تصویر هابل پیشنمایی از چشماندازهای چشمگیریست که تلسکوپ فضایی جیمز وبناسا در آینده ارایه خواهد کرد.
تفاوت آشکار میان دیدگاه نور دیدنی و فروسرخ هابل از این منطقه، پرشمار بودنِ ستارگانیست که در نمای فروسرخ دیده میشوند و در دیگری نه. بیشتر اینها ستارگانی دوردست در پسزمینهاند که پشت سحابی جای دارند و عضو آن نیستند. ولی برخی از آنها ستارگان جوانی در خود سحابی مردابند. ستارهی غولپیکر هرشل ۳۶ نزدیک مرکز چارچوبِ، در طیف فروسرخ از طیف دیدنی هم درخشانتر دیده میشود.
لکههای تیرهای که به نام گویچههای بوکشناخته میشوند چگالترین بخشهای سحابی را ساختهاند و جاهایی هستند که ستارگان و سیارههایی را دارند در دل خود پرورش میدهند. هابل نمیتواند در این تودههای غبار نفوذ کند ولی جیمز وب درونشان را آشکار خواهد کرد.
سحابی مرداب با فاصلهی ۴۱۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکیکمان (قوس) دیده میشود.
سحابی مرداب با فاصلهی ۴۱۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکیکمان (قوس) دیده میشود.
--------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
واژهنامه:
NASA - Hubble Space Telescope - stellar nursery - Lagoon Nebula - infrared - visible - ultraviolet - hurricane - star - Herschel 36 - Sun - star formation - elephant - trunk - incubator - James Webb Space Telescope - Bok globule - planet
منبع: nasa
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان