* دانشمندان ماموریت کپلرناسا هشتمین سیارهی فراخورشیدیرا هم برای یک ستارهی دوردست یافتهاند. با این کشف، این را میتوان نخستین سامانهی سیارهایِ یافته شدهای دانست که شمار سیارههایش برابر با سیارههای سامانهی خورشیدیاست.
میزبان این سیارهها، ستارهای به نام کپلر-۹۰است که یک ستارهی رشتهی اصلی ردهی جی، بزرگتر و داغتر از خورشید است و با فاصلهی ۲۵۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی اژدهاجای دارد.
![]() |
پیکرهبندی این ۸ سیاره همانند سامانهی خورشیدی است: سیارههای کوچک به ستاره نزدیکترند و سیارههنای بزرگتر دورتر. |
از این میان، تازهترینِ این سیارهها، کپلر-۹۰آیکوچکترین آنهاست و یک سیارهی احتمالا سنگی، یک سوم بزرگتر از زمین است که دمایش به بیش از ۴۲۰ درجهی سانتیگراد میرسد.
پل هرتز، مدیر اخترفیزیک در مرکز فرماندهی ناسادر واشنگتن دیسیمیگوید: «کپلر-۹۰ با داشتن بیشترین شمار سیارههای شناخته شده، با سامانهی خودمان برابری می کند.»
پژوهشگرانی که با تلسکوپ سیارهیاب کپلر کار میکنند زمانی کپلر-۹۰آی را یافتند که از کارشناسان هوش مصنوعی در گوگل برای همکاری در بررسی دادههای این تلسکوپ فضایی دعوت کردند.
تلسکوپ کپلر برای شکار سیارههای بیگانه از روش "گذر"بهره میگیرد، یعنی مشاهدهی سایهای که سیاره به هنگام گذر از میان ما و ستاره، روی ستاره میاندازد؛ در زمان این گذر، این تلسکوپ کاهش اندکی را در نور ستاره ثبت می کند که برای سیارهای به اندازهی زمین و ستارهای خورشیدسان میتواند تنها ۰.۰۱% باشد.
کپلر تا به امروز ۱۵۰ هزار ستاره را رصد کرده و بیش از ۴۰۰۰ جرم نامزد سیاره یافته که حدود ۲۳۰۰ تای آنها تایید شدهاند. اخترشناسان اکنون بر این گمانند که هر یک از ستارگان آسمان دستکم دارای یک سیاره است.
دانشمندان ماموریت کپلرناسا میدانستند که سیارههای بیشتر در دادههای این تلسکوپ پنهان شده که به دلیل سیگنالهای بسیار ضعیفشان، یافتنشان دشوار است. اینجا بود که پژوهشگران هوش مصنوعی گوگلدست به کار شدند. کریستوفر شالو، پژوهشگر گوگل یک شبکهی عصبیدرست کرد و چیزی که باید برای گذر سیارههای احتمالی دیده شود را به آن اموزش داد، و از این راه توانست در جستجوی سیارههای پنهان در دادههای کپلر از ۶۵۰ ستاره به ناسا کمک کند.
![]() |
همهی سیارههای کپلر-۹۰ تقریبا درون مدار زمین، فاصلهی زمین تا خورشید، جا میشوند. سیارههای درونی این سامانه مدارهایی بسیار تنگ دارند؛ یک "سال"روی کپلر-۹۰آی برابر با ۱۴.۴ روز است. |
در این جستجو دو سیارهی تازه پیرامون دو ستارهی متفاوت یافته شد: همین کپلر-۹۰آی، و سیارهای دیگر به نام کپلر-۸۰جی، سیارهی ششمِ یک ستاره. اکنون دانشمندان برآنند تا [از این راه]، همهی ۱۵۰ هزار ستارهای که کپلر رصد کرده را در جستجوی سیارههای تازهای که تاکنون پنهان بودهاند بررسی کنند. پژوهشنامهای دربارهی این یافتههادر نشریهی آسترونومیکال جورنال منتشر خواهد شد.
سوزانه ایگرین، اخترفیزیکدان دانشگاه آکسفوردکه در این پژوهش شرکت نداشت میگوید: «چیزی که احتمالا از همه هیجانانگیزتر است اینست که آنها میتوانند سیارههایی را بیابند که تاکنون نادیده مانده بودند، و این نشان میدهد که سیارههای بیشتری در راه یافته شدن با این روش در انتظار ماست.»
اوایل امسال، دانشمندان کپلر خبر از کشف ۲۱۹ نامزد سیارهایدیگر دادند که از میان آنها، ۱۰ سیاره به نظر میرسد هماندازه و همدمای زمین باشند.
-------------------------------------------
کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
Nasa - Kepler mission - planet - solar system - star - Kepler 90 - Earth - constellation of Draco - Kepler 90i - Paul Hertz - Washington DC - artificial intelligence - Google - sun - AI - Christopher Shallue - Kepler 80g - Astronomical Journal - Suzanne Aigrain - Oxford University -
منبع: guardian
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان