* اخترشناسان با یافتن یک "گروه"کهکشان فرا-درخشان، روند دگرگونیهای کیهان آغازین را روشنتر کردهاند.
تا حدود ۱۵۰ میلیون سال پس از مهبانگ، هنوز هیچ گونه ستارهای ساخته نشده بود و از همین رو جهان هستی جایی "تاریک"بود که تنها از اتمهای هیدروژنو هلیومتشکیل میشد.
![]() |
خوشهای از کهکشانهای بسیار دوردست |
اکنون دکتر دیوید سوبرلو همکارانش در دانشگاه لنکستربا بررسی دوردستهای فضا و زمان وجود دستهای از کهکشانها را تایید کردهاند که دیدگاهی ویژه از آن دوران به ما میدهد.
پنجمین کهکشان یافته شده از این گروه با سرخگرایی هفت به نام VR7 شناخته شده، برگرفته از نام اخترفیزیکدان ورا روبینکه در سال ۱۹۹۶ به عنوان نخستین زن در ۱۵۰ سال گذشته مدال زرین انجمن سلطنتی اخترشناسیرا به دست آورد.
این دانشمندان با بهره از تلسکوپهای ککو سوبارودر هاوایی، و تلسکوپ بسیار بزرگ (ویالتی) در شیلی چندین کهکشان را یافتهاند که به نظر میرسد تودههای بزرگی از گاز یونیده -که میتواند نور ستارگان را از خود بگذراند- آنها را در بر گرفته.
دکتر سوبرل میگوید: «ستارگان و سیاهچالههادر کهنترین و درخشانترین کهکشانها به قدری نورشان پرانرژی/فرابنفشبود که به سرعت اتمهای هیدروژن در حبابهای پیرامونشان را شکسته و آنها را یونیدند. ما این کهکشانها را به این دلیل میتوانیم ببینیم که حبابهای یونیدهی پیرامونشان به اندازهی کافی گسترده است، ولی چیزی که واقعا مایهی شگفتیست پُرشمار بودن این کهکشانهای چشمگیر است.» [بخوانید: * ساخته شدن جهان کمی بیش از ۶ روز طول کشید]
سرخیو سانتوس، یکی دیگر از نویسندگان این پژوهش که به زودی دانشجوی PhD دانشگاه لنکسترخواهد شد نیز میگوید: «یافتههای ما نشان میدهند که چقدر بررسی چشمههای کمنور و کوچک در کیهان آغازین سخت و دشوار است. گاز هیدروژن خنثا جلوی بیشتر نور این چشمهها را میگیرد، و از آنجایی که خودشان هم توان این را ندارند که به سرعتِ چشمههای پرنورتر، حبابهای "گاز یونیده"پیرامون خود درست کنند، شناساییشان هم بسیار دشوار است.»
![]() |
دکتر بهنام درویش، عضو ایرانی این گروه. منبع عکس: فیسبوک ایشان |
اعضای این گروه عبارت بودند از بهنام درویش (بنیاد فناوری کالیفرنیا-کلتک)، دیوید سوبرل و سرخیو سانتوس (دانشگاه لنکستر)، و جوریت متی (رصدخانهی لیدن).
در سال ۲۰۱۵، سوبرل رهبری گروهی را بر عهده داشت که نخستین نمونهی یک کهکشان بسیار درخشان که شاید نخستین نسل ستارگان را در بر داشت پیدا کردند.
آن کهکشان هم سرخگراییاش ۷ بود و "Cosmos Redshift 7"یا CR7 نام گرفت (نامی که برای فوتبالیست، کریستیانو رونالدوهم به کار میرود). گروه وی همچنین کهکشان همانند دیگری به نام MASOSA را هم یافتند، که با کهکشان Himiko -که یابندهاش یک گروه ژاپنی بود- نشانگر پُرشمار بودن این گونه اجرامند، اجرامی که به احتمال بسیار از آغازینترین ستارگان و/یا سیاهچالهها تشکیل شدهاند.
بنابراین اکنون وجود پنج چشمهی درخشان تایید شده، و شمار بیشتری هم در آینده یافته خواهد شد که با همدیگر یک "گروه"بیمانند از کهکشانهای درخشان آغاز کیهان را میسازند، چیزی که نشان میدهد دهها تا صدها هزار از چنین چشمههایی میبایست در سرتاسر کیهانِ دیدارپذیر وجود داشته باشد.
اخترشناسان اکنون در تلاشند با کمک بزرگترین تلسکوپهای زمین و فضایی، ارزیابی بهتری از همنهش، اندازه و شکل این کهکشانهای باستانیٍِ نویافته انجام دهند. یافتههای این پژوهش در نشست اخترشناسی ملیارایه شده و به شکل پژوهشنامههایی در ماهنامهی انجمن سلطنتی اخترشناسیانتشار یافته و خواهد یافت.
--------------------------------------------
کانال تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
واژه نامه:
Big Bang - hydrogen - helium - atom - star - element - David Sobral - Lancaster University - redshift - VR7 - Vera Rubin - Gold Medal of the Royal Astronomical Society - Subaru Keck telescope - Very Large Telescope - ionised gas - black hole - Sergio Santos - PhD - Jorryt Matthee - Behnam Darvish - Caltech - galaxy - Cosmos Redshift 7 - CR7 - Cristiano Ronaldo - MASOSA - Himiko - National Astronomical Meeting - Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
منبع: sciencedaily
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان