روشنایی ریزگردهای پلوتو تغییر می کند

گروه دانشمندان ماموریت نیوهورایزنزناسا با یافتن ویژگی های تازه ی لایه های گسترده ی ریزگرد پلوتو، به آگاهی های بیشتری درباره ی ساختار و رفتار جو پیچیده ی این سیاره ی کوتولهرسیده اند. این ریزگردها نخستین بار در ماه ژوییه، توسط فضاپیمای نیوهورایزنز و به هنگام گذر تاریخی آن از کنار این دنیای رازگونه دیده شدند. [خواندید: * نوارهای آبی جو پلوتو]

دانشمندان ماموریت پی برده اند که لایه های ریزگرددر جو نیتروژنیپلوتو بسته به روشنایی (نورپردازی) و دیدگاه، درخشش متفاوتی پیدا می کنند، ولی ساختار عمودی کلی آن ها دست نخورده می ماند. این تغییرات درخشش می توانند به دلیل "امواج شناوری" (Buoyancy) باشند- چیزی که دانشمندان جَوشناسآن را امواج گرانش هوانیز می خوانند، و به طور معمول در اثر جریان هوا بر فراز رشته کوه ها پدید می آید. تاکنون می دانستیم که امواج گرانشی جوی روی زمین و بهرامرخ می دهند، ولی به احتمال بسیار اکنون باید پلوتو را هم به این دو بیفزاییم. [۱]

لایه های ریزگرد پلوتو بهتر از همه در عکس هایی دیده می شوند که فضاپیمای نیوهورایزنز از پشت سر و هنگامی که خورشید پشت پلوتو بودگرفته. نیوهورایزنز یک رشته از این تصاویرِ از پشت روشن شده را به هنگام دور شدن از پلوتو در ۱۴ ژوییه ی ۲۰۱۵ و با دوربین شناسایی برد بلند خود (لوری، LORRI) گرفته بود. در این عکس ها، لایه های ریزگرد بر فراز ناحیه های جغرافیایی ویژه ی پلوتو چندین بار و در بازه های زمانی ۲ تا کمی بیش از ۵ ساعت به تصویر کشیده شدند. روشنی این لایه ها تا ۳۰ درصد تغییر می کرد ولی فرازای آن ها بالای سطح یکسان می ماند.

اندی چِنگ، سربازرس دوربین لوری از آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جانز هاپکینزدر لورل مریلند می گوید: «پلوتو به راستی شگفت انگیز است. من نخستین بار که این عکس ها و ساختارهای ریزگردی که در آن ها نمایان شده بود را دیدم فهمیدم به سرنخ های تازه ای درباره ی سرشت ریزگردهای پلوتو دست یافته ایم. این واقعیت که هیچ جابجایی رو به بالا یا رو به پایینی در این لایه ها نمی بینیم برای مدل سازی های آینده مهم و ارزشمند خواهد بود.»

-------------------------------------------------

یادداشت:

۱] این امواج به کلی متفاوت با امواج گرانشیاخترفیزیکی هستند و به چگالی هوا ربط دارند. 

-------------------------------------------------

واژه نامه:

منبع: nasa