 |
| این تصویر در اندازه ی کمی بزرگ تر |
در این عکسِ تلسکوپ فضایی اِسا/ناسای هابل، کهکشان مارپیچیNGC ۴۸۴۵را می بینید که با فاصله ی ۶۵ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی دوشیزهجای دارد. جهت گیری این کهکشان به گونه ایست که ساختار مارپیچی خیره کننده اش را به روشنی می توان دید: یک صفحه ی تخت پر از لکه های غبار که کوژی (برآمدگی) درخشان مرکز آن را در بر گرفته.
مرکز درخشان NGC ۴۸۴۵ میزبان یک سیاهچاله، از نوع سیاهچاله های غول پیکر است که به نام سیاهچاله های ابرپرجرمیا ابرسیاهچاله شناخته می شوند. در کهکشان دوردستی مانند NGC ۴۸۴۵ می توان از روی نیرویی که به درونی‌ترین ستارگان کهکشان وارد می شود به وجود یک ابرسیاهچاله پی برد؛ این ستارگان کشش گرانشی سهمگین از سوی سیاهچاله دریافت می کنند و با سرعت هایی بسیار بیشتر از معمول به گرد مرکز کهکشان می چرخند.
اخترشناسان با بررسی جنبش این ستارگان مرکزی می توانند جرم سیاهچاله ی مرکزی را برآورد کنند- برای NGC ۴۸۴۵، این جرم صدها هزار برابر جرم خورشید برآورد شده است. برای یافتن ابرسیاهچاله ی مرکزی کهکشان راه شیری هم از همین روش بهره گرفته شد. این سیاهچالهبا نام "کمان آ*" [بخوانید: کمان آ ستاره]، حدود چهار میلیون برابر خورشید جرم دارد.
هسته ی کهکشان NGC ۴۸۴۵ نه تنها غول پبکر است و جرمی کلان دارد، سیری ناپذیر نیز هست. در سال ۲۰۱۳ پژوهشگران سرگرم رصد کهکشان دیگری بودند که ناگهان متوجه شراره ای خروشان در مرکز NGC ۴۸۴۵ شدند. این شراره از سیاهچاله ی مرکز آن سرچشمه گرفته بود که داشت جرمی چند برابر سنگین تر از مشتریرا تکه پاره می کرد و می بلعید. گویا این جرم یک کوتوله ی قهوه ایو یا سیاره ای بزرگ بود که بیش از حد به سیاهچاله ی مرکز NGC ۴۸۴۵ نزدیک شده و به کام هسته ی گرسنه آن فرو رفته بود.
----------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان
واژه نامه:
NASA - ESA - Hubble Space Telescope - spiral galaxy - NGC 4845 - constellation of Virgo - The Virgin - disc - galactic bulge - black hole - supermassive black hole - galaxy - star - gravitational pull - Sun - Milky Way - Sagittarius A* - flare - Jupiter - brown dwarf - planet - core -
منبع: spacetelescope
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان