 |
| این تصویر در دو اندازه ی دیگر: بزرگ- بزرگ تر |
"دوپرگار X-۱"نام یک ستاره ی دوتایی پرتو ایکسدر صورت فلکی دوپرگاراست که به دلیل تغییرات نامنظمش شناخته شده.
در سامانه ی شگفت آور دوپرگار ایکس-۱، یک ستاره ی نوترونی -پَسمان چگالی که از یک انفجار ابرنواختری بر جای مانده- به گرد یک ستاره ی همدم معمولی تر می گردد.
 |
| این تصویر در اندازه ی کمی بزرگ تر |
در سال ۲۰۱۳ فوران پرتو ایکس شدیدی در این سامانه رخ داد. در پی این انفجار، دانشمندان این سامانه را در محدوده ی پرتو X زیر نظر گرفتند. رصدهای چند ماهه ی آنان کم کم به آشکار شدن حلقه های هم-مرکز خیره کننده ای انجامید که به گرد این چشمه ی پرتو X پدید می آمد. این حلقه ها در واقع پژواک های نورانفجار از روی چهار توده غبار میان-ستاره ای بودند که بین زمین و این سامانه جای دارند (تصویر پایین را بببنید).
در نمای بالا که از همگذاریداده های پرتو X و طیف دیدنی (مریی) درست شده، نوارهای داده های تصویری پرتو Xتلسکوپ چاندرا محدوده ی مرز حلقه ها را در رنگ های نمایشی (کاذب) نشان می دهند.
دوری سامانه ی دوپرگار X-۱ از زمین تاکنون به طور قطعی شناخته نشده بود ولی اکنون با سنجش فاصله ی زمانی این پژواک هاو به دست آوردن فاصله ی هر یک از آن توده ابرها از زمین، فاصله ی قطعی دوپرگار X-۱ از زمین هم اندازه گرفته شد که برابر بود با ۳۰۷۰۰ سال نوری.
در تصویر زیر، شیوه ی دریافت این پژواک ها توسط تلسکوپ چاندرا نشان داده شده:
در همین زمینه ببینید: * ستاره شناسان یک فوران نادر کیهانی را با "تاخیر"تماشا کردند * نقشه برداری از یک کهکشان به کمک یک ابرنواختر * فوران یک سیاهچاله که به شکل یک "هدف تیراندازی"دیده شد * ویدیویی از پژواک های نور یک ستاره
واژه نامه:
X-ray - Circinus X-1 - neutron star - supernova - stellar companion - X-ray binary - flare - light echo - interstellar dust - Chandra Observatory - false color
منبع: apod.nasa.gov
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان