* ستاره شناسان یک سیاره ی فراخورشیدی سنگی یافته اند که تنها ۲۱ سال نوری از زمین فاصله دارد- نزدیک تر از هر فراسیاره ی سنگی تایید شده ی دیگری.
این سیاره ی بیگانه که HD 219134b نامیده شده، حدود ۴.۵ برابر زمین جرم دارد و بنابراین یک به اصطلاح "اَبَر-زمین"است. HD 219134b بی‌اندازه به ستاره ی میزبانش نزدیک است و هر سه روز یک بار به گرد آن می چرخد، از همین رو سطحش داغ تر از آنست که بتواند پذیرای زندگی از گونه ای که ما می شناسیم باشد.
این سیاره ی بیگانه که HD 219134b نامیده شده، حدود ۴.۵ برابر زمین جرم دارد و بنابراین یک به اصطلاح "اَبَر-زمین"است. HD 219134b بی‌اندازه به ستاره ی میزبانش نزدیک است و هر سه روز یک بار به گرد آن می چرخد، از همین رو سطحش داغ تر از آنست که بتواند پذیرای زندگی از گونه ای که ما می شناسیم باشد.
 |
| این برداشت هنری (نقاشی) نمای احتمالی سیاره ی سنگی تایید شده ی HD 219134b را نشان می دهد. تاریخ انتشار عکس: ۳۰ ژوییه ی ۲۰۱۵. تصویر بزرگ تر |
HD 219134b تنها هم نیست. ستاره شناسان سه سیاره ی دیگر را هم در این سامانه یافته اند که یکی از آن ها دستکم ۲.۷ برابر زمین جرم دارد و ستاره را هر ۶.۸ روز یک بار دور می زند. دیگری یک سیاره ی نپتون-سان با ۹ برابر جرم زمین و دوره ی مداری ۴۷ روزه است. سیاره ی سوم هم ۶۲ بار پرجرم تر از زمین است و ۱۱۹۰ روز زمان می برد تا یک دور به گرد ستاره ی میزبانشان بچرخد.
ستاره ی میزبان این سامانه یک ستاره ی نارنجی از "رده ی K"، کمی خنک تر و کوچک تر از خورشید است. با آن که خود این سیاره به طور مستقیم دیده نمی شود ولی ستاره اش را می توان با چشم نامسلح در آسمانی تاریک در صورت فلکی W-شکل ذات الکرسی (خداوند اورنگ) مشاهده کرد. قدرروشنایی آن ۵ است و نزدیک یکی از پاهای W جای دارد.
نویسنده ی همکار پژوهش، لارس بوکهَو از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیندر بیانیه ای گفت: «بیشتر سیاره های بیگانه یشناخته شده صدها سال نوری از زمین فاصله دارند. این یکی عملا همسایه ی دیوار به دیوار ماست.»
ستاره شناسان HD 219134b را با کار گذاشتن دستگاه HARPS-Northروی تلسکوپ ۳.۶ متری ملی گالیلهدر جزایر قناری اسپانیا یافته بودند. HARPS-Northسیاره ها را با شیوه ی "سرعت شعاعی"آن ها می یابد- در واقع با جستجوی وول خوردن های جزیی در جابجایی ستاره که در اثر کشش گرانشی سیاره هایی که به گرد آن در چرخشند رخ می دهد.
 |
| این نقشه ی آسمان جایگاه ستاره ی HD 219134 را نشان می دهد (دایره)، میزبان نزدیک ترین سیاره ی سنگی که تاکنون در ورای سامانه ی خورشیدی تاریخ انتشار عکس: ۳۰ ژوییه ی ۲۰۱۵. تصویر بزرگ تر |
پژوهشگران با دانستن اندازه و جرم، برآورد کردند که چگالی HD 219134b حدود ۶ گرم بر سانتیمتر مکعب است، پس یک سیاره ی سنگی‌ست. (گذر دیگر سیاره های این سامانه هنوز دیده نشده، بنابراین چگالی آن ها را هنوز نمی توان اندازه گرفت.)
این سیاره ی نویافته همچنین نزدیک ترین سیاره ی بیگانه ی گذرنده ای که تاکنون شناخته شده نیز هست- بسیار نزدیک تر از بسیاری از سیاره هایی که توسط تلسکوپ فضایی کپلرناسا با "روش گذر"یافته شده اند.
دانشمند پروژه ی اسپیتزر، مایکل ورنر از آزمایشگاه پیشرانش جتناسا در پاسادنای کالیفرنیا در همان بیانیه گفت: «فراسیاره های گذرنده برای ما ارزش طلا دارند زیرا بسیاری از ویژگی های خود را از این راه به ما می نمایانند. این فراسیاره یکی از بررسی شده ترین سیاره های بیگانه در چند دهه ی آینده خواهد بود.»
در واقع به گفته ی اعضای گروه یابنده، HD 219134b یک هدف بزرگ و عالی برای تلسکوپ فضایی جیمز وبناسا خواهد بود که قرار است در سال ۲۰۱۸ راهی فضا شود.
نویسنده ی اصلی و ایرانی این پژوهش، دکتر فاطمه مُطلبیاز رصدخانه ی ژنوسوییس هم گفته: «تلسکوپ وب و رصدخانه های بزرگ زمینی که در آینده به راه خواهند افتاد بی شک رو به این سیاره تنظیم شده و آن را با جزییات بررسی خواهند کرد.»
نویسنده ی اصلی و ایرانی این پژوهش، دکتر فاطمه مُطلبیاز رصدخانه ی ژنوسوییس هم گفته: «تلسکوپ وب و رصدخانه های بزرگ زمینی که در آینده به راه خواهند افتاد بی شک رو به این سیاره تنظیم شده و آن را با جزییات بررسی خواهند کرد.»
 |
این برداشت هنری (نقاشی) سیاره ی سنگی نویافته ی HD 219134b را نشان می دهد که دارد از جلوی ستاره اش می گذرد و در برابر نور آن به حالت ضدنور (سایه نما) در آمده است. تاریخ انتشار عکس: ۳۰ ژوییه ی ۲۰۱۵. تصویر بزرگ تر |
با آن که HD 219134b نزدیک ترین فراسیاره ی سنگی و گذرنده ی تایید شده است، ولی به گفته ی مقام های ناسا، نزدیک ترین سیاره ی بیگانه از هر گونه ای نیست. این امتیاز از آن GJ674bاست، یک فراسیاره با همنهش (ترکیب) ناشناخته که ۱۴.۸ سال نوری از زمین فاصله دارد.
در سال ۲۰۱۲، یک گروه دیگر از اخترشناسان اعلام کردند سیاره ای سنگی را در سامانه ی ستاره ای آلفا قنطورس، تنها ۴.۳ سال نوری دورتر از زمین یافته اند. ولی این ادعا همچنان موضوع بحث و گفتگوهای بسیار است. [خبرش را اینجا خواندید: * نزدیک ترین سیاره بیگانه هم پیدا شد]
ستاره شناسان همچنین شواهدی از پنج سیاره -احتمالا شماری از آن ها سنگی- یافته اند که به گرد ستاره ی تاو نهنگ، در فاصله ی ۱۱.۹ سال نوری زمین می گردند. ولی این سیاره ها هم هنوز تایید نشده اند.
این پژوهش تازه برای انتشار در نشریه ی Astronomy & Astrophysicsپذیرفته شده است.
این پژوهش تازه برای انتشار در نشریه ی Astronomy & Astrophysicsپذیرفته شده است.
در ویدیوی زیر جایگاه این سیاره و ستاره اش در کنار صورت فلکی W-مانند ذات الکرسی نشان داده شده است:
exoplanet - Earth - HD 219134b - super Earth - star - planet - Neptune - Type K - sun - constellation Cassiopeia - Lars Buchhave - Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics - HARPS-North - Telescopio Nazionale Galileo - radial velocity - NASA - Spitzer Space Telescope - transit - Kepler space telescope - transit method - Michael Werner - Jet Propulsion Laboratory - James Webb Space Telescope - Ati Motalebi - Geneva Observatory - GJ674b - Alpha Centauri - star system - Tau Ceti - Astronomy & Astrophysics - rocky planet - solar system
منبع: Space.com
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان