* اختروش های دوردست به دانشمندان کمک کرده اند تا برای نخستین بار، از حاشیه های هاله-گون کهکشان آندرومدا نقشه بردارند. این نقشه برداری به آشکار شدن مقادیر غول آسایی از گاز انجامیده که تاکنون دیده نشده بود.
 |
| این تصویر در اندازه ی بزرگ تر |
اختروش ها یا کوازارها هسته های درخشان کهکشان های فعالدوردستند که از پشت "مه"موادِ نزدیک تر می تابند و از این راه می توانند برای کاوش و بررسی محتوای کهکشان های نزدیک به ما کمک کنند. ولی یافتن بیش از چند اختروش در پشت هر کهکشان کار چندان ساده ای نیست. اکنون نیکلاس لِنِراز دانشگاه نوتردام ایندیانا به همراه همکارانش، رکورد شکسته و برای بررسی نزدیک ترین کهکشان بزرگ به راه شیری، یعنی کهکشان آندرومدا یا زن بر زنجیر (M۳۱)، از ۱۸ اختروش بهره جسته اند.
شبیه سازی های رایانه ای نشان می دهند که کهکشان ام ۳۱ افزون بر ماده ی رازگونه ی تاریک، باید دارای ماده ی معمولی‌ای بیش از چیزی که ما به شکل ستاره می بینیم باشد. اخترشناسان بر این گمان بوده اند که این ماده ی معمولی به شکل گاز است، ولی تاکنون نتوانسته اند آن را به گونه ی مستقیم ببینند.
لنر و گروهش شیوه ی جذب نور اختروش ها توسط سیلیسیومموجود در هاله ی آندرومدا را بررسی کردند و توانستند مقدار جرم درون این هاله را برآورد کنند. لنر می گوید: «ما دریافتیم که دستکم جرمی هم ارز ۴۰ میلیارد خورشید در این هاله ی گازی وجود دارد.» با این برآورد، بر مقدار ماده ی معمولی درون این کهکشان به اندازه ی چشمگیری افزوده می شود. (arxiv.org/abs/1404.6540v2)
این یافته پیایندهایی هم برای شناخت ما از چگونگی گردآوری ماده توسط کهکشان ها در گذر زمان دارد. جی. خاویر پروچاسکا از دانشگاه سانتاکروز کالیفرنیا می گوید: «این پژوهش به محدود کردن شمار فرآیندهای فیزیکی مربوط به چنین برافزایش هایی، و همچنین فرآیند وارونه ی آن، یعنی پس زدن گاز و فلزها از درون کهکشان ها کمک می کند.»
در همین زمینه: * دمای گذشته کیهان را چگونه اندازه می گیرند؟ * دریچه ای به ۱۱ میلیارد سال پیش
در همین زمینه: * دمای گذشته کیهان را چگونه اندازه می گیرند؟ * دریچه ای به ۱۱ میلیارد سال پیش
واژه نامه:
quasar - Andromeda galaxy - active galaxy - galaxy - Nicolas Lehner - M31 - Computer simulation - dark matter - silicon - solar mass - J. Xavier Prochaska
منبع: newscientist
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان