کهکشانی از نوع سوم

در این عکس کهکشان NGC ۶۸۶۱ را می بینید، کهکشانی که در سال ۱۸۲۶ توسط اخترشناس اسکاتلندی، جیمز دانلپیافته شد. اکنون با گذشت حدود دو سده از آن زمان، دیگر می دانیم که NGC ۶۸۶۱ دومین عضو درخشان از یک گروه کهکشانی با دستکم ده ها عضو به نام "گروه تلسکوپ"یا گروه NGC ۶۸۶۸ در صورت فلکی کوچک تلسکوپاست.

این عکس که توسط تلسکوپ فضایی اسا/ناسای هابلگرفته شده برخی از جزییات مهم ساختار NGC ۶۸۶۱ را نشان می‌دهد. یکی از برجسته ترین ساختارهای این کهکشان، قرصی از نوارهای تیره است که به گرد مرکزش حلقه زده. این رگه های تیره دستاورد ابرهای بزرگ غباری هستند که جلوی نور ستارگان پشتشان را گرفته و خود به رنگ تیره دیده می شوند.

رگه های غبار برای دانستن این که آیا قرص کهکشان را داریم از روبرو می بینیم یا از لبه، یا در مورد NGC ۶۸۶۱، چیزی میان این دو، بسیار به ما کمک می کنند. این گونه رگه های غباری ساختارهایی معمول در کهکشان های مارپیچیهستند. ولی در مورد این کهکشان، آن ها در یک پیکره ی سفید بیضیگون (تخم مرغی) جای گرفته اند که از انبوه ستارگانی که به گرد مرکز کهکشان می چرخند درست شده. این هم ساختار رایج در کهکشان های بیضیگوناست.

موضوع کمی پیچیده شد. پس این کهکشان از چه گونه ای است؟ مارپیچی یا بیضیگون؟

پاسخ هیچکدام است! NGC ۶۸۶۱ نه یک کهکشان مارپیچی است و نه در خانواده ی کهکشان های بیضیگون جایی دارد. این یک کهکشان عدسیگون یا عدسیاست، خانواده ای از کهکشان ها که دارای ویژگی های هر دو خانواده ی مارپیچی و بیضیگون هستند.

پیوند و رابطه ی میان این سه گونه کهکشان هنوز به خوبی شناخته نشده. یک کهکشان عدسی می تواند یک مارپیچی خاموش باشد که گازهایش همگی مصرف شده و بازوهایش را از دست داده، یا می تواند دستاورد یکی شدن دو کهکشان باشد. عضو بودن در یک گروه کهکشانی می تواند شانس برخورد و یکی شدن کهکشان ها را افزایش دهد پس چه بسا NGC ۶۸۶۱ هم بازمانده ی ادغام دو کهکشان باشد.

نگارشی از این تصویر توسط جاش برینگتون وارد رقابت های پردازش تصویرگنج های پنهان هابلشده.

واژه نامه:

منبع: spacetelescope